Darowizna od rodziny i odwieczny problem z… podatkiem

Darowizna, choć bywa postrzegana w samych superlatywach, potrafi przysporzyć obdarowanemu sporo kłopotów. Jeśli bowiem zlekceważymy lub przeoczymy ustawowy obowiązek uiszczenia podatku od otrzymanej kwoty bądź nieruchomości, może mieć to dla nas bardzo nieprzyjemne konsekwencje. Darowiznę należy więc prawidłowo rozliczyć, by uniknąć późniejszych problemów i móc jedynie cieszyć się z otrzymanego od bliskich prezentu. Kto z płacenia należności podatkowych jest zwolniony i na jakich zasadach? Wyjaśniamy.

Darowizna w polskim prawie

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego umowa darowizny polega na dobrowolnym przekazaniu środków pieniężnych lub przedmiotów obdarowanemu przez darczyńcę, który nie oczekuje w zamian żadnego „ekwiwalentnego świadczenia”. Darczyńca jest zobowiązany do złożenia specjalnego oświadczenia w formie aktu notarialnego. Ma to na celu pozwolenie darczyńcy na zastanowienie się i ewentualne odstąpienie od umowy. W niektórych przypadkach (np. wówczas gdy darowane są spadek lub nieruchomość) akt notarialny musi być spisany przez obie strony umowy. Co ciekawe, darowizna może zostać odwołana, jeżeli darczyńca uzna, że adresat przekazywanych dóbr „zachował się w stosunku do niego w sposób rażąco niewdzięczny”. Stosowany jest wówczas przepis o bezpodstawnym wzbogaceniu, a samo odwołanie następuje w formie pisemnego oświadczenia. Darowiznę można odwołać również wtedy, gdy sytuacja ekonomiczna darczyńcy pogorszy się na tyle, że nie jest on w stanie się utrzymać.

Grupy podatkowe

Jak wspomnieliśmy na początku, darowizna musi zostać prawidłowo rozliczona. Na tej płaszczyźnie istnieją trzy grupy darczyńców, od których darowiznę rozliczamy:

• grupa I: małżonek, zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie;
• W ramach tej grupy podatkowej mówi się o tzw. grupie 0, do której zaliczani są małżonkowie, zstępni oraz wstępni.
• grupa II: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;
• grupa III: pozostali nabywcy.

Kiedy jesteśmy zwolnieni od podatku

Wszystkim wymienionym wyżej grupom podatkowym przysługuje kwota wolna od podatku. Oznacza to, że w momencie, gdy otrzymujemy darowiznę poniżej danej kwoty, nie musimy płacić należności podatkowych. Kwoty wolne od podatku wynoszą odpowiednio:

• dla grupy I – 9637 zł
• dla grupy II – 7276 zł
• dla grupy III – 4902 zł

Jeżeli otrzymana przez nas darowizna przewyższa kwotę wolną, będziemy musieli zapłacić odpowiedni podatek. Wyjątkiem są osoby z tzw. grupy 0, do której zaliczamy najbliższą rodzinę. Darowizna dla dzieci, małżonka czy rodzeństwa podlega zwolnieniu z konieczności uiszczenia podatku. Nie obowiązują tu żadne limity kwotowe. Warunkiem jest jednak odpowiednia forma przekazania darowizny – nie może być ona podarowana w formie gotówki, a jedynie za pośrednictwem przelewu bankowego lub pocztowego.

Darowizna nieruchomości

Darowizna od rodziny to nie tylko środki pieniężne, ale także wartościowe przedmioty czy nieruchomości. W tym przypadku również musimy pamiętać o konieczności rozliczenia się z urzędem skarbowym. Podobnie jak w kwestii pieniędzy, gdy zostaje przekazana nieruchomość, możliwe jest zwolnienie z podatku – ale pod pewnymi warunkami. Jednym z nich jest to, kim jest obdarowany. Jeśli należy on do najbliższej rodziny (a więc do podatkowej grupy 0), darowizna nieruchomości jest całkowicie zwolniona od należności budżetowych. Dalsi krewni również mogą uniknąć podatku, np. wówczas, gdy mieszkanie ma mniej niż 110 m2. Aby sprzedać otrzymaną nieruchomość, obdarowany musi zamieszkiwać oraz być w niej zameldowanym przez co najmniej pięć lat; dopiero po tym czasie może uniknąć płacenia podatku.

Darowizna, choć stanowi bardzo przydatny zastrzyk gotówki, może przysporzyć nam również nieco problemów – zwłaszcza jeśli chodzi o formalności. Pamiętajmy zatem, by upewnić się, czy nad otrzymanymi środkami pieniężnymi lub nieruchomością nie ciąży podatek. Przed urzędem skarbowym niestety nic się nie ukryje, a w momencie odkrycia zaniedbania przez podatnika, nalicza on wysokie kary. W takiej sytuacji jedynym ratunkiem może okazać się szybka pożyczka w Via SMS, dzięki której w ekspresowym tempie uregulujecie należności. Warto jednak dopełnić wcześniej formalności, a pieniądze wydać… na przyjemności.

	Autor: Maks Dudowski
	Ekspert w dziedzinie finansów i bankowości. Maks jest absolwentem Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Posiada 4 lata doświadczenia w dziedzinie finansów osobistych. Szczególnie interesuje się produktami kredytowymi oraz rynkiem pożyczek pozabankowych.